Είναι γνωστό σε πολλούς που υποφέρουν ότι η ημικρανία είναι «οικογενειακή υπόθεση». Πολλοί θα θυμούνται ότι π.χ. και μητέρα τους κλείνονταν σε ένα σκοτεινό δωμάτιο με πονοκέφαλο και έκανε εμετούς ή έδενε το κεφάλι της. Που σημαίνει ότι η νευρολογική πάθηση ημικρανία μπορεί να υπάρχει σε ένα παιδί και να «περιμένει» την κατάλληλη «αφορμή» να εκδηλωθεί ή μπορεί ήδη να είχε εκδηλωθεί αλλά να μην ήταν με την μορφή
πονοκεφάλου. Ας δούμε όμως πόσο συχνά είναι ο πονοκέφαλος και η ημικρανία στα παιδιά και στη συνέχεια πως εκδηλώνονται.
Σχολική ηλικία
Από την μετανάλυση διαφόρων μελετών έχει βρεθεί ότι το 58% των παιδιών σχολικής ηλικίας θα αναφέρουν έστω και μια φορά πονοκέφαλο το έτος, ενώ ένα ποσοστό 7,7% θα έχει πονοκέφαλο που πληροί τα κριτήρια για να ημικρανία! Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε σχολική τάξη οποιασδήποτε βαθμίδας υπάρχει τουλάχιστον ένα παιδί που έχει ημικρανία. Το 66 με 71% των παιδιών 12 με 15 ετών έχουν τουλάχιστον έναν πονοκέφαλο το τελευταίο τρίμηνο, ενώ 1 στα τρία παιδιά αυτής της ηλικίας τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Οι πονοκέφαλοι στα παιδιά είναι πιο συχνοί στα κορίτσια (1,5 κορίτσι προς 1 αγόρι) ενώ ειδικά οι ημικρανίες είναι 1,7 κορίτσι προς 1 αγόρι. Στην εφηβεία και στην μετέπειτα ζωή η αναλογία αυτή γίνεται 3 γυναίκες προς 1 άντρα.
Χαρακτηριστικά παιδικής ημικρανίας
Η μέση ηλικία έναρξης της ημικρανίας στα παιδιά είναι τα 7,5 έτη. Η ημικρανία διαφέρει πολλές φορές από αυτήν την ενηλίκων, π.χ. διαρκεί λιγότερο χωρίς θεραπεία (~2 ώρες) και σπάνια πάνω από 24 ώρες. Είναι πιο συχνό να εντοπίζεται και δεξιά και αριστερά στο κρανίο που μπερδεύει τους γιατρούς και δεν μπορούν να θέσουν διάγνωση. Συνήθως ξεκινάει το πρωί και βελτιώνεται με τον ύπνο του μικρού ασθενούς. Γενικά επιδεινώνεται με την σωματική δραστηριότητα.
Συμπτώματα
Κάποια συμπτώματα που μπορεί να έχει ένα παιδί ΠΡΙΝ να ξεκινήσει η ημικρανία του μπορεί να είναι: έντονη κόπωση, ανεξήγητη αλλαγή της διάθεσης του, δυσκαμψία στον αυχένα, έντονο χασμουρητό, δυσκολία συγκέντρωσης, ζάλη, πολυουρία.
Συχνότητα ημικρανίας σε παιδιά και αιτίες
Έχει πάντως παρατηρηθεί μια αύξηση της συχνότητας της ημικρανίας στα παιδιά τα τελευταία χρόνια. Έτσι μια πολύ καλά σχεδιασμένη μελέτη από την Φιλανδία σε παιδιά 7 χρονών στην πόλη Τουρκού βρήκε ότι έπασχαν από ημικρανία 14,5 ανά 1.000 το 1974 ενώ το 2002 ήταν 91,9 στα 1.000 7χρονα παιδιά. Η αύξηση είναι θεαματική! Γενικά ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για να εκδηλωθεί μια ημικρανία στην ηλικία 13 με 15 ετών είναι το διαζύγιο των γονέων. Άλλες αιτίες είναι: η κατανάλωση αλκοόλ, καφέ ή νικοτίνης, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και το bullying.
Στα παιδιά όμως μπορεί η ημικρανία να μην εκφραστεί με το «γνωστό» σύμπτωμα του έντονου πονοκεφάλου, τουλάχιστον στην αρχή για κάποιους μήνες.
Ημικρανικά της παιδικής ηλικίας
Υπάρχουν τα λεγόμενα ημικρανικά αντίστοιχα της παιδικής ηλικίας (χωρίς πονοκέφαλο) που είναι:
– Περίεργα κοιλιακά άλγη, που δεν μπορούν να αποδοθούν σε άλλη πάθηση.
Συνοδεύονται από ανορεξία, ναυτία και αλλαγή συμπεριφοράς. Έχει βρεθεί ότι σχεδόν 1 στα 20 παιδιά που προσέρχονται στα επείγοντα περιστατικά ενός νοσοκομείου πάσχουν από αυτή την κοιλιακή μορφή της ημικρανίας
– Τακτικοί, στερεοτυπικοί εμετοί που συνοδεύονται από την ανάγκη για ξεκούραση- -Τακτικοί ίλιγγοι, ζαλάδα
Διάγνωση – Αντιμετώπιση
Αν και τελικά είναι συχνή η ημικρανία στα παιδιά, όπως συμβαίνει και με τους ενήλικες, είναι συχνό να μη γίνεται διάγνωση. Επίσης δυστυχώς είναι συχνό ακόμη και να τεθεί η διάγνωση της ημικρανίας σε ένα παιδί να υπάρχει μεγάλος δισταγμός -λόγω του νεαρού της ηλικίας- να δοθεί μια αγωγή στο παιδί, εκτός από κοινά παυσίπονα. Να τονίσουμε ρητά ότι η ημικρανία είναι μια συχνή πάθηση της παιδικής ηλικίας και όπως σε κάθε πάθηση πρέπει να γίνει θεραπευτική αντιμετώπιση. Υπάρχουν αγωγές (είτε προληπτικές είτε συμπτωματικές) που μπορούν να δοθούν σε μια νεαρά ή έναν νεαρό ημικρανικό που έτσι ή αλλιώς η ποιότητα ζωής και η απόδοση π.χ. στο σχολείο είναι μειωμένα λόγω της ημικρανίας.
Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί ο παιδίατρος να παραπέμψει το παιδί σε κάποιον εξειδικευμένο για ημικρανίες νευρολόγο ή σε κάποιο ιατρείο κεφαλαλγίας.
Βαλεντίνα Δερμιτζάκη
Διατροφολόγος – Διαιτολόγος
www.nutrivalue.gr
