ЛУДОСТ
Деменцијата се дефинира како пад на нивото на меморија (губење на меморијата) плус нарушување на една или повеќе ментални функции на личноста (како што се говор, расудување, ориентација во просторот) или промена во однесувањето.
Со други зборови, НЕ Е ДОВОЛНО да се каже дека некој има деменција САМО за да има нарушување на меморијата, дури и ако многу пати ова може да биде првичен симптом. Деменцијата главно ги погодува луѓето постари од 65 години кои во моментов сочинуваат 1/5 од населението, а до 2030 година ќе биде 1/4.
Околу 80% од пациентите со деменција имаат Алцхајмерова болест, додека други форми на деменција се васкуларна деменција, фронтотемпорална деменција и деменција со тела на Леви. Се проценува дека приближно 1/3 од луѓето кои се постари од 85 години имаат Алцхајмерова болест, односно најмалку 150.000 луѓе во Грција страдаат од оваа болест. Таа е четврта водечка причина за смрт во Грција по срцевите заболувања, ракот и мозочниот удар.
Болеста е мултифакторска, односно ризикот од нејзино појавување зависи од многу фактори како што се, доколку има болести на возраст од 40-60 години кои ги зафаќаат крвните садови (како што се притисок, дијабетес, хиперхолестеролемија, дебелина, пушење), навиките во исхраната, степенот на образование како и менталните „вежби“ што ги прави човекот, наследноста. Дијагностицирањето на болеста во раните, но критични фази може да биде тешко и може да бидат потребни посебни тестови за меморија и вештини. Симптомите на болеста се: пациентот првично заборава имиња, повторува телефонски повици до роднините да ги каже истите работи, повремено има потешкотии да ги најде вистинските зборови, намалена флуентност, се облекува помалку уредно, ги избегнува домашните работи, е поповлечен и можеби пораздразлив. Како што напредува болеста, пациентот исто така заборава на роднините, не може да се сети на ништо неодамнешно, има тешкотии да следи разговор, често погрешно разбира, се вратил наназад дење и ноќе, вербално ги напаѓа роднините, носи погрешна облека (на пр. многу облека додека е лето), може. т ракува со пари или вози, сака да замине „да си оди дома“ додека е дома, му треба помош за облекување и јадење. Во последната фаза пациентот не зборува, не разбира, е во психомоторна агитација, не може сам да се облекува или да јаде, не може да се движи и е затворен во кревет.
Покрај пациентот, болеста во многу голема мера влијае и на семејната средина, кои се главно негуватели на овие лица. Влијанието е психолошко - 40% на старателите страда од депресија -, физичка и финансиска. Мора да се вложи голем напор од страна на негувателот за да може да одржи ниво на секојдневно функционирање. Треба да се изнајдат и нови начини на невербална комуникација помеѓу старателот и пациентот. Основните правила на комуникација се: да не се расправате со пациентот и да не го казнувате, да ги почитувате старите навики или принципи на пациентот, да се фокусирате на способностите на пациентот, да побарате негово мислење (на пр. што сака да јаде), да му дадете време за што и да прави.
Деменцијата е скапа болест и за државата. По кардиоваскуларниот и ракот, средствата најмногу трошат пари за деменција. Придонесот за лекови на осигуреникот е 01ТП2Т и има право на надоместок доколку има мислење од невролог.
Лековите за деменција се релативно малку, но тие јасно помагаат да се забави болеста и да се одржи нивото на функционирање. Достапни се и во форма на налепница и сируп за полесна администрација.
